خبر:

 د امریکا د بهرنیو چارو وزارت په خپل سایټ کې د مرکزي اسیا لپاره نوې ستراتیژي خپره کړې، چې د دغه هېواد د بهرنیو چارو وزیر مایک پامپیو په تاشکند کې د سیمي د بهرنیو چارو له وزیرانو سره شریکه کړه. امریکا به د یادې ستراتیژۍ له مخې د مرکزي اسیا له هېوادونو سره په ګډه د ترورېزم او سختدریځۍ پر ضد جګړې ته دوام ورکوي او تر څنګ به یې له قانون جوړوونکو ادارو سره د پولو په ټاکلو کې یو ځای کار کوي. د بهرنیو چارو وزارت په خبره امریکا په سیمه کې د پولو د خوندیتوب او د کار کوونکو د روزلو لپاره ۹۰ میلیونه ډالر ځانګړي کړي دي. دغه نوې ستراتیژي په سیمه کې د امریکا د پلانونو شپږو اساسي ټکو ته اشاره کوي.

۱. د مرکزي اسیا له هېوادونو څخه ملاتړ او په سیمه کې د یادو هېوادونو پر حاکمیت او ازادۍ ټینګار کول.

۲. په مرکزي اسیا کې د ترورېستي خطرونو له منځه وړل.

۳. په افغانستان کې د امنیت لپاره له یادو هېوادونو څخه ملاتړ کول او پر دغو هېوادونو نفوذ درلودل.

۴. د مرکزي اسیا او افغانستان تر منځ د اړیکو پراخول.

۵. د بشري حقونو د قانون رول ته ارزښت ورکول.

۶. په مرکزي اسیا کې امریکایي پانګوالۍ ته پراخوالی ورکول.

تبصره:

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مایک پامپیو د فبرورۍ په دویمه د مرکزي اسیا ځینو هېوادونو ته په خپل سفر کې خبریالانو ته وویل: «موږ د مرکزي اسیا بریالیتوب غواړو. هر هېواد یې باید خپلواک وي او موږ نه غواړو چې په سیمه کې دې یو هېواد هم بېوزله او د بل غلام وي.» پرته له دې بل څه نه شي کېدلی، چې په سیمه کې د روسیې پر ځای د امریکا د حاکمیت هیلې څرګندې کړي.

د امریکا د بهرنیو چارو پخواني وزیر جان کېري هم په ۲۰۱۵م کال کې دې ته ورته یو لوی سفر درلود، چې په ترڅ کې یې د C5+1 یعنې قرغزستان، ازبکستان، قزاقستان، تاجکستان، ترکمنستان او امریکا تر منځ یو ګډ چوکاټ جوړ کړ. د یاد چوکاټ موخه دا وه، ترڅو امریکا په سیمه کې خپل له لاسه ورکړی نفوذ بېرته تر لاسه کړي. هغه مهال امریکا په مرکزي اسیا کې په عملي ډول نفوذ نه درلود، ځکه روسیې ورباندې پوره سیاسي واک درلود. له همدې امله د چین اقتصادي پرمختګ د امریکا لپاره لوی خنډ و.

له همغه وخت څخه د C5+1 چوکاټ دوام وکړ، خو کله چې په منځني ختیځ کې وضعیت کړکېچن شو او امریکا هم دغه سیمه دوی ته پرښوده، نو دغو ځواکونو خپل مسیر بدل نه کړ.

څيړونکي د امریکا دا ګام د دغه هېواد یوه هڅه بولي، چې غواړي په دې سره یو ځل بیا له لاسه ورکړی چوکاټ تر لاسه کړي. امریکا د دغه چوکاټ ژوندي کولو ته هوسېږي او هڅه کوي چې یو ځل بیا پر یادو سیمو خپل نفوذ ټینګ کړي.

خو د ارزښت وړ یادونه او پروسه بیا دا ده؛ مهمه نه ده چې پر سیمه د امریکا او روسیې د نفو سیالي په کومه اندازه ده، بلکې مهمه دا ده چې دوی د اسلامي ډلو په ځپلو کې له یو بل سره هېڅ ټکر نه لري. دوی د تېرې پېړۍ تر وروستۍ (۹۰ مې) لسیزې پورې له هغو ظالمو دیکتاتوري قدرتونو سره هېڅ ستونزه نه درلوده، چې په سیمه کې د اسلام د مخنیوي لپاره تاسیس شوي وو. نو موږ باید پوه شو چې هر استعماري هېواد هغه که امریکا او یا روسیه وي، چې د دغې سیمې پرمختګ غواړي، تر څنګ یې د سختدریځۍ او ترورېزم پر وړاندې مبارزې ته ډېره پاملرنه کوي.

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

لیکوال: محمد منصور